cesarz Xuanzong z Tang

Xuanzong (nazwisko rodowe, li Longji, 685-762 CE, R. 712-756 CE) był siódmym cesarzem z dynastii Tang w Chinach, którego polityka krajowa i zagraniczna ustanowiła dynastię Tang jako złoty wiek w chińskiej historii. Wiele z najważniejszych osiągnięć kulturalnych i naukowych, z których Chiny słyną, powstało za panowania Xuanzonga. Zwiększył handel i handel zagraniczny, co zaowocowało międzykulturową wymianą wielu nowych idei i innowacji.

Xuanzong był poetą i pisarzem, wnukiem cesarzowej Wu Zetian i utalentowanym mężem stanu, który początkowo poważnie traktował swoje obowiązki i poprawiał życie swojego ludu. Panował przez 43 lata, a jego osiągnięcia jako cesarza uczyniły go legendą długo po jego śmierci. Ostatni dobry cesarz z dynastii Tang przyjął swoje imię, aby skojarzyć się ze złotym wiekiem panowania Xuanzonga.

jest jednak równie znany jako literacka postać w utworze Bai Juyi z 806 roku n. e.Song of the Everlasting Sorrow (znany również jako Song of the Everlasting Regret), który opowiada o jego tragicznym romansie z Lady Yang. Pieśń Wiecznego smutku była bardzo popularna w swoich czasach i pozostaje jednym z najpopularniejszych chińskich wierszy w dzisiejszych czasach. Związek Xuanzonga z Lady Yang poważnie zagroził jego zdolnościom jako cesarza i przyczynił się do jego osobistego upadku, jak również do upadku dynastii Tang.

Wczesne życie & Rise to Power

li Longji urodził się w Luoyang w 685 roku n. e.jako trzeci syn Ruizonga (drugiego syna cesarzowej Wu Zetian) i jego konkubiny małżonki Dou. Wu Zetian poślubił cesarza Gaozonga (649-683 n. e.) i przejął kontrolę nad rządem po jego śmierci. Po raz pierwszy umieściła na tronie swojego syna Zhongzonga w 684 r.n. e. i próbowała rządzić przez niego, ale jego żona, Lady Wei, miała własne ambicje władzy i stanęła na drodze, więc Wu Zetian kazał go usunąć i wysłać na wygnanie. W tym samym roku podniosła Ruizonga na cesarza i trzymała go w areszcie domowym w pałacu, aby nie mógł być pod wpływem innych, zwłaszcza innych kobiet.

Ruizong okazał się równie rozczarowujący dla swojej matki, jak jego brat, a ona wygnała go również w 690 r.n. e. i otwarcie ogłosiła się głową państwa. Wu Zetian zamordował matkę Li Longjiego (małżonka Dou) i żonę Ruizonga (Lady Liu) w 693 roku po tym, jak zostali fałszywie oskarżeni o spiskowanie przeciwko niej. Wu Zetian mógł wtedy zabić resztę rodziny, ale zamiast tego trzymał Li Longjiego i jego krewnych w ścisłym areszcie domowym wewnątrz pałacu. Li Longji był nadal uważany za zagrożenie dla Wu Zetian, a ona kazałaby go zabić, ale za interwencję jego ciotki, księżniczki Taiping, córki Wu Zetian. Taiping szczególnie zainteresowała się chłopcem i uchroniła go przed planami matki.

Li Longji dorastał w tej dziwnej atmosferze pod czujnym okiem swojej babci, uprawiając poezję i muzykę, aż do 699 roku n. e., kiedy on i jego krewni zostali uwolnieni. W tym czasie władza Wu Zetian słabła i spędzała większość czasu z dwoma młodymi mężczyznami znanymi jako bracia Zhang, którzy byli jej ulubionymi kochankami. Zaczęła ignorować sprawy państwa i wykazywała oznaki paranoi, więc w 704 r. n. e.urzędnicy dworscy zamordowali braci Zhang i zmusili Wu Zetian do abdykacji na rzecz jej wygnanego syna Zhongzonga (panował 705-710 n. e.). Zhongzong powrócił z żoną, Lade Wei, a Wu Zetian przeszedł na emeryturę, umierając rok później.

podczas gdy Zhongzong i Lady Wei rozpoczęli swoje rządy, Li Longji objął stanowisko sekretarza generalnego we współczesnej Prowincji Shaanxi, ale został odwołany do stolicy Chang ’ An w 710 R., aby wziąć udział w ważnej ceremonii. Kiedy przybył, wróżbici twierdzili, że wyczuli obecność nowego cesarza w mieście, ale nie mogli powiedzieć, czy to był Li Longji, czy jeden z jego krewnych.

Lady Wei uważnie obserwowała Wu Zetian jako cesarzową i czuła, że nie ma powodu, by nie mogła zrobić tego, co zrobiła jej teściowa. Znudziła się manipulowaniem sprawami przez Zhongzonga i otruła go w 710 r.n. e., aby zrobić miejsce dla jej syna. Księżniczka Taiping była wówczas bardzo wpływową członkinią dworu i z pomocą Li Longjiego powstrzymała zamach stanu Lady Wei, zanim mógł pójść dalej. Taiping i Li Longji kazali wtedy zabić Wei i jej syna, wraz z innymi spiskowcami, a Ruizong został nowym cesarzem.

Ruizong oświadczył, że jego najstarszy syn, Li Chengqi, zostanie jego następcą, ale Li Chengqi twierdził, że honor powinien przypadać młodszemu bratu, który pomógł ojcu w wstąpieniu na tron. Wsparcie taipinga dla Li Longjiego zapewniło mu tytuł następcy tronu i następcy Ruizonga. Taiping, podobnie jak Lady Wei, również uważnie obserwowała panowanie swojej matki i uważała, że może to zrobić i rządzić poprzez Li Longji. Zapłaciła dworskim astrologom, aby zinterpretowali niebiański znak komety jako oznaczający, że nadszedł czas, aby Ruizong abdykował na korzyść Li Longji, a w 712 R.Ruizong ustąpił, a jego syn został cesarzem, przyjmując imię Xuanzong. Taiping początkowo był bardzo zadowolony z tej sytuacji, ale wkrótce okazało się, że nie może manipulować Xuanzong, jak miała nadzieję. Czując się zdradzona przez niego i nie mając perspektyw na zdobycie pożądanej przez nią władzy, powiesiła się.

panowanie Xuanzonga

za panowania Xuanzonga dynastia Tang rozpoczęła swój złoty wiek. Pod rządami Taizonga i Wu Zetiana Buddyzm został wyniesiony jako najpopularniejsza religia w kraju, ale Xuanzong uznał nauki buddyjskie za pozbawione duchowości i tak promował taoizm, a nawet zarządził, że”kopia nauki Tao będzie przechowywana w każdym domu (Wintle, 148)”. Xuanzong uważał, że buddyzm kładł zbyt duży nacisk na jednostkę kosztem wspólnoty, ale Taoizm był jednoczącym przekonaniem, które promowałoby większą harmonię. Według uczonego Justina Wintle ’ a jego reformy religijne i polityczne doprowadziły do wewnętrznego spokoju, który sprzyjał produktywności i handlowi zagranicznemu.

Xuanzong zniósł karę śmierci, poprawił gospodarkę poprzez bezpieczeństwo na Jedwabnym Szlaku, zwiększył handel maritme, zarządził reformy finansowe, zbudował świątynie i kompleksy administracyjne, zbudował drogi i ulepszył przemysł. Zreorganizował wojsko, aby rolnicy nie byli już powoływani wbrew ich woli i zbudował profesjonalną armię weteranów, którzy byli bardziej skuteczni w strzeżeniu granic i odzyskiwaniu ziemi z koczowniczych plemion.

rozwój kultury

Xuanzong był kulturalnym człowiekiem, który patronował sztuce i zachęcał do twórczej ekspresji. Budowa słynnego gigantycznego Buddy Leshana, ogromnego posągu Maitreya (przyszłego Buddy) rozpoczęła się w 713 roku n. e.za panowania Xuanzonga. Buddyjski mnich o imieniu Hai Tong rozpoczął projekt odpędzania złych duchów z rzeki na dnie klifów. Ten posąg Maitreya, wyrzeźbiony w klifie, ma 233 stóp (71 metrów) wysokości i pozostaje popularną atrakcją turystyczną dzisiaj. Chociaż Xuanzong nie popierał buddyzmu, zachęcał artystów takich jak Hai Tong do tworzenia tego, co chcieli.

w czasach dynastii Tang, głównie za panowania Xuanzonga, powstało ponad 50 000 wierszy, sztuk, opowiadań i innych dzieł literackich. Druk Woodblock, który rozpoczął się na dużą skalę pod Taizong, został ulepszony, a więcej książek stało się dostępne, co doprowadziło do większej umiejętności czytania i lepszej pracy dla niższych klas, ponieważ były one teraz uprawnione do zdawania egzaminów służby cywilnej do pracy rządowej. Biblioteki publiczne zostały zbudowane, aby zebrać wszystkie książki w druku i kalendarze zostały wydrukowane do szerokiej dystrybucji. Postępy w medycynie, takie jak rozpoznane objawy choroby i sposób jej leczenia, były dostępne teraz poza zawodem medycznym. Książki medyczne sugerowały również nawyki zapobiegawcze i promowały dietę jako ważny czynnik w zdrowiu.

postęp technologiczny doprowadził do powstania zegarów; pierwszy mechanizm zegarowy na świecie został wynaleziony przez inżyniera Yi Xinga w 725 r.n. e. Ekspertyza mechaniczna zaowocowała również stworzeniem automatów, zmotoryzowanych postaci, które poruszały się same za pomocą skomplikowanych mechanizmów.

mimo że zmotoryzowane marionetki istniały w Chinach od czasów dynastii Qin (221-206 p. n. e.), automaty z dynastii Tang były bardziej złożone i oparte na projektach bohatera z Aleksandrii (ok.10-70 n. e.), który słynął ze swoich wynalazków w Egipcie. Jednym z przykładów automatów Tang był zmotoryzowany mnich, który zbierał dary, a innym był automatyczny nalewak do wina w kształcie góry, który używał pompy hydraulicznej.

biedni, którzy nosili głównie skóry zwierzęce, mogli teraz pozwolić sobie na len noszony przez klasę średnią. Jakość życia mieszkańców Chin znacznie się poprawiła, a wzrost handlu przyniósł nowe pomysły, wynalazki i produkty w większej liczbie niż kiedykolwiek wcześniej.

Zdrada Li-Linfu

panowanie Xuanzonga było tak udane, ponieważ zrozumiał, jak zrównoważone rządy promowały Sprawiedliwość i Sprawiedliwość, które poprawiały życie wszystkich. Jedną z najważniejszych reform rządu Wu Zetian, którą przeprowadził Xuanzong, było umieszczanie ludzi na wysokich stanowiskach w oparciu o zasługi, a nie związki rodzinne. Nauczyciele byli zatrudniani, ponieważ znali swój przedmiot, a nie dlatego, że byli kuzynami innego urzędnika, a administratorzy rolni zostali awansowani na swoje stanowisko z tego samego powodu, i tak dalej z innymi mianowaniami.

Xuanzong zaczął męczyć się życiem publicznym ok. 734 r.n. e. i zaczął bardziej polegać na radach swojej małżonki, Lady Wu Hui-Fei, która zasugerowała, aby wynieść bliskiego przyjaciela jej rodziny, Li-Linfu, na bardziej widoczną pozycję, aby wziąć na siebie część ciężaru rządów. Li-Linfu został kanclerzem, a ponieważ był bliskim przyjacielem rodziny, Xuanzong czuł, że może mu zaufać, ale się mylił. Li-Linfu był skorumpowanym i żądnym władzy człowiekiem, któremu zależało tylko na rozwoju. Podczas gdy odgrywał rolę oddanego sługi cesarza, planował sam przejąć władzę i zdetronizować Xuanzonga.

cesarz niczego nie podejrzewał i pokładał wielkie zaufanie w Li-Linfu. W 737 r. n. e. zmarł cesarz Wu, a Xuanzong wycofał się dalej do własnych przyjemności i pozostawił sprawy rządów Li-Linfu. Xuanzong przywiózł ponad 4000 najpiękniejszych kobiet do pałacu dla jego przyjemności i uwięził je tam, aby go zabawiać. Wszystkie te kobiety były jednak niczym, gdy zobaczył tę, która stanie się jego prawdziwą miłością, ale która doprowadzi również do jego ruiny.

Xuanzong & Lady Yang

w 741 roku n. e.Xuanzong zakochał się w kobiecie o imieniu Yang Guifei, która była żoną jednego z jego synów. Yang opuściła męża i przeniosła się do Pałacu Cesarskiego z Xuanzongiem. Zaniedbał swoje obowiązki jako cesarz dla tego romansu i zgodził się na wszystko, o co poprosiła Lady Yang. Zaczęła od małych próśb, które udzielił, a te rosły w większe wymagania, dopóki nie nakłoniła go do promowania członków swojej rodziny na ważne stanowiska, chociaż ci ludzie nie mogli wykonywać pracy. Wszystkie ważne reformy i postępy Xuanzonga zaczęły się rozwijać, gdy członkowie rodziny Yang nadużywali swoich pozycji i zaniedbywali swoje obowiązki.

jednocześnie polityka wykorzystywania obcokrajowców w armii (która wyrosła z reform wojskowych Xuanzonga) doprowadziła do awansu niektórych z tych ludzi na bardzo wysokie stanowiska dowódcze. Li-Linfu wykorzystał tę sytuację, aby postawić lojalnych mu ludzi na czele armii, jednocześnie przyjmował łapówki od rodziny Yang, aby mianować ich na wygodne stanowiska biurokratyczne. Dawny dobrobyt kraju zaczął spadać, ponieważ ludzie u władzy spędzali więcej czasu na zabawie niż dbaniu o swoje obowiązki.

Bunt An Lushan

pół-Sogdyjski/pół-Turcki generał o imieniu An Lushan widział nadużycia rodziny Yang jako znak, że Xuanzong nie jest już zdolny do rządzenia, a dynastia Tang straciła mandat nieba, który legitymizował każdą dynastię. An Lushan dowodził najlepszymi oddziałami w Chińskiej Armii i uważał, że ma obowiązek podjąć działania i poprowadzić tych ludzi do przywrócenia właściwego rządu; wzniecił więc bunt przeciwko panującemu domowi w 755 r.n. e. Obalił Xuanzonga i ogłosił się cesarzem. Został wyzwany przez siły Tang, a jego bunt ostatecznie stłumiony, ale rozpoczął coś, czego nie można było powstrzymać. W latach 755-763 n. e.kraj został rozdarty przez wojny, w których zginęło blisko 36 milionów ludzi.

Xuanzong uciekł ze stolicy w 755 R.wraz z Lady Yang i jej rodziną. Towarzyszący im żołnierze wojskowej eskorty obwinili Yang o kłopoty i zamordowali jej rodzinę w drodze. Dowódcy armii zażądali wówczas również zabicia Lady Yang. Xuanzong odmówił, ale ludzie nie chcieli się wycofać, a on nie miał wyboru, jak tylko się podporządkować. Przyznał, że pozwolił się zwieść z dala od swoich obowiązków i zgodził się, aby Lady Yang została uduszona.

historia ich romansu i śmierci Yang została później romantyzowana przez popularny poemat Song of the Everlasting Sorrow Bai Juyi w 806 r.n. e. W wierszu Lady Yang oddaje swoje życie dobrowolnie, aby cesarz mógł chronić królestwo przed najeźdźcami. Chociaż cesarz jest zwycięski, nie może wyzdrowieć po stracie i opłakuje ją do końca życia. Śmierć Lady Yang może nie była tak romantyczna i samoofiarna, jak przedstawiał ją Bai Juyi, ale prawdą jest, że Xuanzong nigdy się z niej nie otrząsnął. Po jej śmierci abdykował na rzecz swojego syna, Li Henga, który został cesarzem Suzonga (panował 756-762 n. e.) i przejął kontrolę nad armią przeciwko siłom An Lushan.

późniejsze życie &śmierć

Suzong był zdolnym przywódcą, ale nie miał szans z wyższymi siłami An Lushan. Bez względu na to, co próbował, nie mógł odnieść zwycięstwa, a siły rebeliantów stawały się silniejsze. Suzong i jego ojciec stawali się coraz bardziej przygnębieni i sfrustrowani, gdy strategie Suzonga zawiodły. Xuanzong zmarł z powodu choroby w 762 roku n. e., a Suzong zmarł z powodu tej samej choroby niecałe dwa tygodnie później.

jego następcą został jego syn Li Yu, który został cesarzem Daizong (panował 762-779 n. e.). Daizong stłumił bunt An Lushan w 763 R., ale kraj był w ruinie, a tradycyjny szacunek nadany cesarzowi i domowi królewskiemu został skompromitowany. Niezależni watażkowie rządzili teraz różnymi częściami Chin, a Daizong nie mógł dowodzić taką władzą, jaką Xuanzong miał na początku swojego panowania.

prawie sto lat po jego śmierci, człowiek o imieniu Li Chen został cesarzem Chin i przyjął imię Xuanzong na cześć swojego wielkiego poprzednika. Xuanzong II uważany jest za ostatniego dobrego cesarza dynastii Tang, który wzorował swoje panowanie na wielkim taizongu, próbując odtworzyć chwałę wczesnych lat Xuanzonga i Złotego Wieku dynastii Tang.