Franjo Tudjman

Franjo Tudjman, (ur. 14 maja 1922, Veliko Trgovišce, Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców —zm. 10 grudnia 1999, Zagrzeb, Chorwacja) – Chorwacki polityk, który doprowadził kraj do uzyskania niepodległości od Jugosławii w 1991 i który był prezydentem aż do śmierci.

po przyłączeniu się do partyzantów w 1941 r., tudjman rozpoczął karierę wojskową w armii jugosłowiańskiej, szybko awansował w randze, aw 1960 r. został jednym z najmłodszych generałów. W następnym roku opuścił służbę wojskową i został dyrektorem Instytutu Historii Ruchu Robotniczego. W 1965 uzyskał doktorat z historii na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu zagrzebskiego w Zadarze (obecnie Uniwersytet Zadarski).

Tudjman był otwarty w kwestiach nacjonalistycznych, w tym zarzut, że władze jugosłowiańskie nadmuchały zbrodnie popełnione przez chorwackich nazistów (Ustašę) podczas II Wojny Światowej. Jego krytyka rządu doprowadziła do jego wydalenia z Partii Komunistycznej w 1967 i zwolnienia z pracy, a dwukrotnie, w 1972 i w 1981, został skazany na kary więzienia za działalność antyrządową.

w 1989 roku tudjman założył chorwacką Unię Demokratyczną (HDZ), która wygrała pierwsze wolne wybory parlamentarne w Chorwacji w 1990 roku. Mianowany prezydentem, naciskał na utworzenie jednorodnego Państwa Chorwackiego. Kiedy serbskie obszary Wschodniej i zachodniej Slawonii oraz Krajiny zbuntowały się, zostały zajęte przez armię Jugosłowiańską. Począwszy od 1995 roku, Tudjman ponownie przejął kontrolę nad tymi obszarami i ustanowił wirtualną kontrolę nad częściami Bośni i Hercegowiny z większością Chorwatów. Chociaż podpisał porozumienie pokojowe z Dayton w sprawie Bośni w 1995, jego autorytarny styl, wraz z odmową współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii, doprowadził do międzynarodowej izolacji Chorwacji.