istnieją trzy główne typy społecznych pasożytów, które tworzą mieszane gatunki mrówek gniazda: tymczasowe społeczne pasożyty, stałe inquilines i niewolnicy. Tymczasowe pasożyty społeczne zależą od gatunku żywiciela tylko podczas zakładania nowych kolonii. Zwykle pasożytnictwo jest inicjowane przez młode królowe po ich zapłodnieniu w locie godowym (ryc. 2). Królowe próbują przeniknąć do Kolonii gospodarzy, zastąpić pierwotne królowe i uzyskać akceptację przez robotników. Pasożytnicze królowe składają następnie jaja, które rozwijają się, pod opieką pracowników Kolonii gospodarza, w siłę roboczą własnego potomstwa. Ostatecznie żywiciele giną pozostawiając jedynie pasożytnicze królowe i ich potomstwo. W rezultacie Dojrzała Kolonia zawiera tylko członków gatunków pasożytniczych.
podczas gdy tymczasowe pasożyty społeczne zazwyczaj zabijają królowe gospodarzy, królowe stałych inquilines są zwykle tolerancyjne wobec królowych gospodarzy. Z kilkoma wyjątkami inquilines nie produkują potomstwa robotniczego, ale zamiast tego inwestują większość swojej energii w produkcję jaj, które ostatecznie rozwijają się w formy seksualne. W skrajnym przypadku mrówek Szwajcarskich (Teleutomyrmex schneideri) inquilines wyewoluowały specjalne modyfikacje, takie jak wklęsłe odwłoki (tj. gastry) i długie pazury stępowe, które umożliwiają im chwytanie królowych żywicieli i jazdę na plecach jako ektopasożyty (Hölldobler & Wilson 1990). Pomimo obciążenia, królowe gospodarzy nadal produkują potomstwo robotnicze, więc Kolonia mieszanych gatunków jest trwała. Robotnice żywicielskie jednocześnie wychowują potomstwo zarówno pasożytniczych, jak i niepasożytniczych królowych.
wybryki niewolników uczyniły z nich faworyta wśród myrmekologów. Oprócz inicjowania swoich gniazd, podobnie jak tymczasowe pasożyty społeczne, twórcy niewolników napadają również na inne kolonie mrówek, aby ukraść potomstwo (Rysunek 3). Splądrowane larwy i poczwarki, które nie są spożywane ostatecznie przekształcają się w niewolników robotniczych, które są chemicznie odciśnięte i całkowicie zintegrowane ze społeczeństwem swoich niewolników. Niewolnicy mają tendencję do wylęgu, zbierają żywność, karmią swoich niewolników, opiekują się królową i bronią gniazda przed zagrożeniami. Jeśli Kolonia przenosi się do nowej lokalizacji, niewolnicy przenoszą swoich niewolników do nowego gniazda. Czasami niewolnicy uczestniczą nawet z robotnikami niewolniczymi w nalotach niewolniczych na inne kolonie mrówek własnego lub blisko spokrewnionego gatunku.
nie wszyscy producenci niewolników są równie biegli w zniewalaniu innych mrówek. Fakultatywni niewolnicy, tacy jak Formica subnuda, są powszechnie spotykani bez niewolników w swoich koloniach. Niewolnicy, jeśli są obecni, są mali i stanowią średnio tylko około 10% robotników, ponieważ niewolnik z powodzeniem najeżdża tylko małe początkowe kolonie swojego gatunku żywiciela. Co więcej, najazdy niewolników przez F. subnuda spotkały się z dużym oporem gatunków żywicieli, a zatem najazdy trwają godzinami, a śmiertelność jest wysoka zarówno dla niewolników, jak i pracowników najechanych Kolonii (Savolainen & Deslippe 2001).
w ostrym kontraście zobowiązują niewolników jak P. breviceps zawsze mają niewolników, którzy stanowią nawet ponad 90% siły roboczej. Mogą z powodzeniem najeżdżać duże kolonie, czasami kilka kolejno w dniu najazdu, a zatem mają więcej niewolników i większych niewolników niż fakultatywni niewolnicy. Ich sprawność podczas nalotów jest związana ze specjalnymi adaptacjami, takimi jak powiększone gruczoły i ostre sierpowate żuchwy (ryc. 4). Wydzieliny gruczołowe uwalniane podczas nalotów służą do pacyfikacji lub zwrócenia robotników z docelowych Kolonii przeciwko sobie, zmniejszając agresję wobec niewolników. Robotnicy, którzy stawiają opór producentom niewolników, są łatwo unieruchamiani szybkim przebiciem głowy lub ciała żuchwą. Chociaż zmodyfikowane żuchwy niewolników są skuteczną bronią, sprawiają również, że niewolnicy są nieudolnymi pielęgniarkami i zbieraczami i niezdolnymi do zarządzania zadaniami Kolonii bez niewolników. Rzeczywiście, P. breviceps nie może przetrwać samodzielnie, nawet jeśli jest dostępna duża ilość pokarmu. Mrówka ta musi mieć niewolników, aby przetrwać, a Dojrzałe kolonie muszą uzyskać co najmniej około 6000 niewolników na sezon na kolonię, aby utrzymać wysoki odsetek niewolników (Savolainen & Deslippe 1996).
