sopran Renata Tebaldi (1922-2004) uważana jest za jedną z największych śpiewaczek operowych drugiej połowy XX wieku. Za piękno tonu wokalnego była niezrównana.
Tebaldi była często definiowana w umysłach entuzjastów Opery przez porównanie z jej biegunowym przeciwieństwem, lotną grecko-amerykańską sopranistką Marią Callas. Tam, gdzie Tebaldi była niezwykle konsekwentną śpiewaczką, dostarczającą zapierające dech w piersiach, kremowe brzmienie prawie za każdym razem, gdy wchodziła na scenę, Callas był nierówny, ale Callas zdawał się dramatycznie angażować się w role operowe w sposób, w jaki Tebaldi tego nie zrobił. Szczególnie popularna w Stanach Zjednoczonych, gdzie ogłosiła się królową nowojorskiej Metropolitan Opera, Tebaldi zagrała stosunkowo niewiele ról, nigdy nie śpiewając w żadnym innym języku niż włoski i wykonując w kółko ten sam zestaw włoskich klasyków. Mimo to w tym krótkim repertuarze zbliżyła się do perfekcji wokalnej i cieszyła się niezwykle długą karierą na szczycie świata operowego.
cierpiał na Polio
pochodząca z nadmorskiego miasta Pesaro we Włoszech Renata Ersilia Clotilde Tebaldi urodziła się 1 lutego 1922 roku. Jej ojciec Teobaldo Tebaldi, wiolonczelista i weteran I wojny światowej, był często nieobecny w życiu rodzinnym, a on i matka Tebaldiego, Giuseppina, która miała nadzieję zostać piosenkarką, rozstali się, gdy Tebaldi miał trzy lata. Matka i córka przeprowadzili się do Langhirano, niedaleko Parmy we Włoszech. Niedługo potem straszna dziecięca choroba polio nagle dotknęła Tebaldiego. Przeszła pięć lat leczenia, które pomogło jej przetrwać tam, gdzie inni nie. Choć wciąż była słaba, matka popchnęła ją na studia pianistyczne.
to jednak jako śpiewak Tebaldi wywarł wrażenie na Wydziale Konserwatorium Arrigo Boito w Parmie. „Zaczęłam śpiewać, gdy byłam młodą dziewczyną, ale moja rodzina chciała, żebym uczyła się gry na fortepianie”, cytowano ją w londyńskiej Gazecie „Guardian”, ale ” moja przytłaczająca potrzeba wyrażania siebie głosem sprawiła ,że wybrałam sztukę śpiewania.”Jej nauczyciel Ettore Campogalliani zgodził się, że głos jest jej najsilniejszym instrumentem i wysłał ją z powrotem do Pesaro, aby studiowała z piosenkarką Carmen Melis, jedną z czołowych nauczycielek głosu we Włoszech w tym czasie. Giuseppina Tebaldi pozostała stałą towarzyszką córki, gdy stała się gwiazdą Opery i podróżowała po świecie, a jeden z niewielu prawdziwych kryzysów w wyrównanej karierze Tebaldi przyszedł po śmierci matki w 1957 roku.
w 1944 roku Tebaldi była gotowa na swój oficjalny debiut operowy w roli Eleny w operze Mefistofele Arrigo Boito w operze w Rovigo we Włoszech. Warunki wojenne utrudniały logistykę; Tebaldi przebyła część drogi do Rovigo wozem konnym, a jej podróż powrotna pociągiem znalazła się pod ostrzałem z karabinów maszynowych. Pojawiła się jako Mimi w La bohéme Giacomo Pucciniego na początku 1945 roku, przybyła do teatru, aby usłyszeć, że jej kostium został zabity przez bombę. Pomimo traumatycznego początku, Tebaldi wcieliła się w rolę kruchej, chorej na gruźlicę Mimi, wykonując ją dziesiątki razy w ciągu następnych kilkudziesięciu lat.
: legendarny włoski dyrygent Arturo Toscanini miał poprowadzić koncert z okazji ponownego otwarcia zniszczonej bombą opery La Scala w Mediolanie we Włoszech, a Tebaldi był jednym z dwóch młodych śpiewaków, których wybrał na występ. Podczas próby programu, Tebaldi została umieszczona w chórze i zaczęła śpiewać jedną ze swoich solówek w religijnym dziele Giuseppe Verdiego. „Ach! La voce d 'Angelo” (ach! Głos Anioła), wykrzyknął Toscanini (według powszechnie podawanej relacji cytowanej w Międzynarodowym słowniku Opery). Niektórzy twierdzili, że ta uwaga oznaczała po prostu, że głos Tebaldiego unosił się z góry, ale większy niż życie dyrygent również oklaskiwał jej przesłuchanie entuzjastycznym „Brava! Brawo!”krótko przed.
wykonała niemiecką operę po włosku
cokolwiek Toscanini miał na myśli, spektakl ten wybił Tebaldi na szczyt intensywnie konkurencyjnego włoskiego świata operowego i zapewnił jej miejsce w La Scali, premierowej operze w kraju. Podróżując z firmą A La Scala, zaczęła rozszerzać swoją sławę również na inne kraje, chociaż mówiła tylko po włosku, a nawet domagała się, aby szefowie kuchni przygotowywali włoskie jedzenie podczas podróży. Chociaż Opera Richarda Wagnera Tannhäuser była w tym czasie wykonywana głównie w oryginalnym niemieckim języku, nawet we Włoszech, Tebaldi śpiewał stare włoskie tłumaczenie. W 1950 roku triumfalnie zadebiutowała w Anglii w roli Desdemony w Otello Verdiego, kolejnej z jej charakterystycznych ról. Wkrótce dodała Chicago Lyric Opera do swojej listy amerykańskich występów, ale w odpowiednim momencie na nowojorski debiut nawiązała współpracę z reżyserem New York Metropolitan Opera Rudolfem Bingiem. Na początku lat 50.śpiewała w Hiszpanii, Portugalii i Ameryce Południowej.
w 1951 roku Tebaldi i Maria Callas zostali wspólnie zamówieni na recital wokalny w Rio de Janeiro w Brazylii. Chociaż piosenkarze zgodzili się, że żaden z nich nie wystąpi na bisach, Tebaldi wziął dwa, a Callas był podobno wściekły. Incydent rozpoczął szeroko dyskutowany spór między dwiema gwiazdorskimi sopranami, chociaż nigdy nie było jasne, jak głęboka była niechęć. Snajperka między nimi była sprawą publiczną; słynny incydent, w którym Callas powiedział, że porównywanie jej głosu do głosu Tebaldiego było jak porównywanie szampana do Coca-Coli. Jednak Tebaldi zawsze bagatelizował rzekomą rywalizację, a mąż Callas twierdził, że był to wynalazek guru marketingu wytwórni płytowych, który chciał utrzymać obu wokalistów w nagłówkach gazet. Rzeczywiście Tebaldi, pomimo swojego staroświeckiego zachowania, zaadaptowała się do amerykańskich metod rozrywkowych, gdy zaczęła pojawiać się w Nowym Jorku. Podobnie jak Luciano Pavarotti pokolenie później występowała czasem na dużych stadionach z takimi przebojami jak „If I Loved You” z musicalu Oklahoma. Rywalizacja między dwoma sopranami sprowadzała się częściowo do osobistych preferencji ich fanów.
debiut Tebaldiego w Nowym Jorku nastąpił ostatecznie w 1955 roku, gdy La Scala tymczasowo stała się domeną Callasa. Zagrała rolę Desdemony w Metropolitan Opera 31 stycznia 1955 roku i przez kilka następnych lat rozwijała jedną doskonale opanowaną rolę za drugą. W latach 1955-1973 wystąpiła w Met 267 razy w 14 różnych operach, a tytułowa rola w Tosce Pucciniego stała się jej najczęstszą rolą. Zagrała tę rolę 45 razy, a kilka innych ról prawie tak często. Statystyka ujawniła muzyczną osobowość Tebaldiego: nie była żądna przygód, ale była bliska doskonałości. Publiczność w Met nadała jej przydomek „Miss Sold Out”, ponieważ nazwisko Tebaldi na markizie gwarantowało operowe doświadczenie, które trudno było dopasować. „Sopran tebaldiego był bogaty i kremowy, całkowicie bezpieczny w technice i kontroli oddechu”, zauważył Times of London w swoim nekrologu. „Kiedy była na scenie, nie było żadnych obaw. Nic nie mogło pójść źle.”
uderzające piękno i przyjemny temat wywiadu, Tebaldi stał się kochany przez amerykańską publiczność operową. Nie była klasyczną temperamentną divą, ale ufała własnym artystycznym instynktom; Rudolf Bing, ówczesny dyrektor generalny Met, powiedział kiedyś, że ma ” dołeczki żelaza.”Dopiero na początku lat 60. jej kariera załamała się. Tebaldi zaczęła częściej śpiewać we Włoszech, gdy kariera Callasa spadła, a ona cierpiała na objawy wyczerpania. Jej życie osobiste było nieszczęśliwe; nigdy nie wyszła za mąż pomimo kilku głośnych romansów, a jako surowa katoliczka zerwała związek z rozdzielonym, ale wciąż żonatym włoskim dyrygentem Arturo Basile. Później powiedziała The New York Times, że ” była zakochana wiele razy. To bardzo dobre dla kobiety. jak mogłam być żoną, matką i piosenkarką? Kto opiekuje się piccolini, kiedy podróżujesz dookoła świata. Twoje dzieci nie nazwałyby Cię mamą, ale Renatą.”
wziął urlop od śpiewania
wszystko zaczęło się układać w głowie w 1963 roku, kiedy głos Tebaldi zaczął wykazywać pierwsze oznaki wieku i po raz pierwszy w karierze spotkała się z negatywnymi recenzjami. Po wycofaniu się z produkcji opery Adriana Lecouvreur w połowie jej trwania, światowej sławy sopran zaczął ponownie brać lekcje głosu, ucząc się u nauczyciela Ugo de Caro. Przerwa przyniosła pożądane rezultaty; w marcu 1964 roku Tebaldi powróciła do Met w roli Mimi w Cyganerii. Wcieliła się w kilka ról o bardziej dramatycznej jakości i nieco niższym zasięgu, ale jej moce wydawały się nie słabnąć. Była klasyfikowana jako sopran lirico-spinto, sopran specjalizujący się w rolach leżących między biegunami lirycznymi i dramatycznymi. Została sfotografowana przez callasa po występie w 1968 roku. W 1970 roku dodała do swojego repertuaru rolę Minnie w „dziewczynie ze Złotego Zachodu” Pucciniego.
w 1973 roku Tebaldi wycofała się ze sceny operowej, przedstawiając desdemonę jako jej pożegnalny występ w Met. Dała szereg recitali na całym świecie, w tym pobyt w Związku Radzieckim. W 1976 pożegnała się również ze sceną recitalu, planując w styczniu tego samego roku recital w Carnegie Hall. Nie była w stanie ukończyć tego recitalu, zrywając się po tym, jak ogarnęła ją emocja, ale wróciła, aby wykonać ten sam program kilka tygodni później. Mimo, że jej głos znów był wstrząśnięty emocjami, otrzymała sześć kurtyn i owacje na stojąco. Jej ostatnim publicznym występem był recital wokalny w La Scali 23 maja 1976 roku. Jej 32-letnia kariera była niezwykle trwała, biorąc pod uwagę wysokie wymagania stawiane przez śpiewaków operowych na ich głosach. Tebaldi wyprowadziła się z mieszkania w Nowym Jorku, które utrzymywała przez wiele lat i wróciła do Włoch.
Tebaldi nauczała po przejściu na emeryturę, a jej wpływ był widoczny w głosach wielu gwiazd nowego pokolenia. Czyste śpiewaczki, takie jak Kathleen Battle i Renée Fleming, nosiły w swoich głosach ECHA techniki Tebaldiego, a młodzi śpiewacy mogli studiować liczne nagrania Tebaldi wykonane dla wytwórni Decca. Niektórzy krytycy uważali jednak, że tylko oglądając Tebaldi na żywo można docenić jej mieszankę techniki i obecności scenicznej.
dwadzieścia lat po przejściu na emeryturę, miłośnicy opery nadal żywili wielką sympatię do Tebaldiego-tak bardzo—że pojawienie się nowej biografii Tebaldiego w 1995 roku spowodowało, że linie rozciągały się przez duży plac Lincoln Center od Metropolitan Opera House do Broadwayu, kiedy gwiazda zgodziła się rozdawać autografy. Podupadła na zdrowiu na początku XX wieku, przeniosła się do małej Enklawy San Marino, niepodległego państwa w granicach Włoch. Zmarła tam 19 grudnia 2004. „Żegnaj, Renato”, powiedział tenor Luciano Pavarotti (według Newark Star-Ledger). „Twoja pamięć i twój głos zostaną wyryte na moim sercu na zawsze.”
Książki
Casanova, Carlamaria, Renata Tebaldi: The Voice Of an Angel, Baskerville, 1995.
Harris, Kenn, Renata Tebaldi: An Authorized Biography, Drake, 1974.
International Dictionary of Opera, St. James, 1993.
Periodyki
Daily Telegraph (Londyn, Anglia), 20 Grudnia 2004.
International Herald Tribune, 21 Grudnia 2004.
Opera News, Listopad 2004; Luty 2005.
Philadelphia Inquirer, 21 Grudnia 2004.
Star-Ledger( Newark, NJ), 20 grudnia 2004.
Times (Londyn, Anglia), 20 Grudnia 2004.