door Professor Mark Thurner (ILAS)
Professor Mark Thurner (ILAS) aandelen van een segment van een naderend stuk genaamd ‘De Namen van Spanje en Peru.’
23 April was Wereldboekdag. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat alle drie stierven op deze datum, de boekenachtige viering ogenschijnlijk herdenkt of markeert het overlijden in 1616 van Miguel de Cervantes Saavedra, William Shakespeare en Inca Garcilaso de la Vega. In het Verenigd Koninkrijk en aan de Universiteit van Londen steelt Shakespeare de show. Spaanse instellingen in het Verenigd Koninkrijk, met name het Instituto Cervantes, vieren uiteraard Cervantes, maar de belangstelling van het Verenigd Koninkrijk is slechts gering. Inca Garcilaso de la Vega wordt bijna volledig genegeerd, of als vermeld verschijnt alleen als een token, ondersteunende speler die niemand lijkt te weten iets over. Dit is deels te wijten aan het feit dat Shakespeare en Cervantes vandaag de dag worden gevierd als ‘universele’ auteurs, en dat zowel fictie en drama geschreven die nog steeds op grote schaal wordt gelezen en uitgevoerd vandaag. De’ universele ‘ overtreffende trap wordt niet geschonken aan Inca Garcilaso, die bovendien geen fictie schreef, of in ieder geval niet in de zin waarin die term vandaag de dag wordt begrepen. In tegenstelling tot Cervantes en Shakespeare, Inca Garcilaso was een vertaler en historicus, en vrijwel alleen Peruanen en geleerden lezen zijn werk vandaag en dan, helaas, normaal niet als geschiedenis, maar als ‘literatuur.’Toch zal ik hier beweren dat de bescheiden Inca Garcilaso de la Vega, hoewel niet ‘universeel’, meer ‘globaal’ en baanbrekend was dan de twee reuzen die hem elke 23 April dwerg.In het Plus Ultra domein van de Hispanic treden de fictieve personages van El Ingenioso hidalgo Don Quichot De la Mancha vreemd genoeg op als ‘Spanjaarden’ waar de Castiliaanse auteur dat niet kon. Het is inderdaad verleidelijk om te speculeren dat de eerste moderne roman niet in een klein deel werd geschreven omdat de toekomstige auteur de doorgang naar het Peru werd ontzegd van zijn verlangen, ogenschijnlijk naar wonden die hij had opgelopen tijdens de Slag bij Lepanto. In tegenstelling hiermee schreef de auteur van Los Comentarios Reales de los Inca ’s zijn geschiedenis van de Inca’ s terwijl hij in Andalusische ballingschap was, terwijl hij de edele metalen van zijn Peru de Guadalquivir op zag varen. Na zijn ‘heilige, katholieke, koninklijke majesteit, verdediger van de Geloofskoning der koningen’ in Peru en Andalusië te hebben gediend, trok de in Peru geboren en gedoopt Gomez Suarez de Figueroa (1539-1616) zich terug in een monnikenleven in de buurt van Cordova en nam, in een genealogisch en poëtisch gebaar toegestaan door patriarchale gebruiken, het pseudoniem ‘Inca Garcilaso de la Vega over.’Gomez was de zoon van de Unie van kapitein Sebastian Garcilaso de la Vega y Vargas en de nicht van de Inca Huayna Capac (de twaalfde ‘Capac’ Inca die blijkbaar het slachtoffer werd van de pokken voor Pizarro ‘ s aankomst in het Inca rijk), gedoopt Isabel Suarez Chimpu Ocllo. Gomez werd geboren buiten het huwelijk, omdat op het moment Kroon beleid verboden huwelijk tussen’ Indianen ‘of’ nieuwe christenen ‘en’ oude christenen ‘of’ schiereilanden. Sebastian trouwde later met Luisa Martel en regelde dat Chimpu Ocllo zou trouwen met de gewone man Juan del Pedroche. Gomez zeilde naar Spanje in 1560,en drie jaar later nam zijn vader ’s aristocratische achternaam en de titularis en matrilineale’ Inca.’Sommige geleerden hebben gesuggereerd dat hij de achternaam van zijn vader prefereerde vanwege zijn literaire prestige: Garcilaso de la Vega (1503-1536) was een gevierde dichter-soldaat uit de Gouden Eeuw. In ieder geval zou de auteur van de eerste antipodale mestizo-geschiedenis van het wereldtijdperk zich in zijn werk zo aan de wereld der Letteren presenteren als een ‘Inga yndio’ of Indiase Inca met een prestigieuze Spaanse achternaam van resonante literaire faam. Maar is zijn tweedelige geschiedenis van de Inca beschaving en de ‘Romeinse’ traslatio imperii of ‘Spaanse’ verovering het best te begrijpen als een literair juweeltje van ‘de Spaanse Gouden Eeuw’?
Garcilaso de la Vega family shield
Los Comentarios Reales was naar hedendaagse maatstaven ‘ geschiedenis ‘of’ historisch commentaar ‘of’ kroniek, ‘niet’ literatuur, ” fictie ‘of’ fabel.’Die anachronistische markeringen werden eeuwen later door critici op de tekst toegepast. In zijn algemene ontwerp kunnen de Koninklijke commentaren worden gekarakteriseerd als een providentiële, Neoplatonistische of exegetische dynastieke geschiedenis, of wat in die tijd bekend was, naar het Oude Testament en de klassieke tradities van de Koninklijke genealogische geschiedenis, als een ‘boek van koningen.’Via de exegetische of etymologische methode en met aanzienlijke eruditie wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen’ fabel ‘en’ gelijkenis’, waarbij deze laatste de maatstaf is voor de waarheid in de vroegmoderne geschiedschrijving. In dit verslag loopt de Inca-of Capac-dynastie vreemd genoeg parallel met de Romeinse, en het is geen toeval dat er twaalf Inca ‘ s zijn voor de val van de dynastie, zoals in de twaalf Caesars van Suetonius. De bloedige en voorzienigheid finale van de dynastie weerspiegelt ook de verhalen van de late keizerlijke tetrarchie en, in het bijzonder, van Constantijn zoals verteld door Eusebius. Het is echter niet slechts een afspiegeling van de Romeinse geschiedenis, en het presenteert zich niet als een ‘Spaans’ verslag. Toch zou het niet onjuist zijn te beweren dat het in bepaalde opzichten een ingenieuze ‘imitatie’ was van de Romeinse geschiedenis in de vroegmoderne zin van dat woord, wanneer een goed uitgevoerde ‘gelijkenis’ een geniale kunstgreep impliceerde die zijn origineel kon verbeteren en dus overtreffen.Het Inca-rijk van Garcilaso overstijgt inderdaad, net als andere verhalen uit die periode, het Romeinse Rijk op één manier: het geschreven woord. Door het schrijven van een voorzienigheid geschiedenis van de Inca ‘ s voornamelijk gebaseerd op de exegese van Inca en andere inheemse mondelinge bronnen, aangevuld met de waarnemingen van betrouwbare ooggetuigen en vroege kroniekschrijvers, onze Peruaanse auteur voorzien, in een retrospectieve gebaar van rouw dat een nieuwe toekomst opende, dat ontbrekende element. Op papier, tenminste, het ‘Peruaanse rijk’ van de pen van de Inca ’s kon nu concurreren met en zelfs overtreffen het oude Romeinse Rijk van Vergilius en Suetonius, dezelfde die had veroverd en beschaafde’ Hispania.’Beslissend, dat grote rijk van het boek had nu zijn antipodale en mestizo,’ Inca ‘ historicus.Op 23 April kunnen we de Inca vieren als de auteur van het eerste echte ‘globale’ of antipodale geschiedenisboek.
notities
de in dit artikel geuite meningen zijn van de auteur en geven niet noodzakelijk de positie weer van de ILAS of de School Of Advanced Study van de Universiteit van Londen.Mark Thurner is hoogleraar Latijns-Amerikaanse Studies aan het Institute of Latin American Studies van de Universiteit van Londen en emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Florida. Zijn huidige onderzoek en schrijven sporen de kritieke plaats van de Amerika ‘ s in de wereldwijde geschiedenis van kennis. Hij leidt het door Leverhulme-Trust gefinancierde LAGLOBAL project, een internationaal onderzoeksnetwerk dat de wereldwijde historische betekenis van Latijns-Amerikaanse kennis onderzoekt. Hij organiseert ook het London Andes Studies seminar.