nowa powieść krytyka literackiego Jamesa Wooda prosi czytelników o rozważenie fundamentalnego pytania: Czy można myśleć drogą do szczęścia? Albo jak Vanessa, jedna z bohaterek i seryjnie nieszczęśliwa osoba podejrzewa, czy głęboka, nieskrępowana myśl prowadzi w najlepszym razie do paraliżu, a w najgorszym do rozpaczy? „Jeśli ktoś wiedział, jak myśleć, a potem jak przestać myśleć, jak otworzyć i zamknąć krąg myśli, rozkwitł w życiu” – przypuszcza. Z drugiej strony, „co, jeśli czyjś cykl okręgów ciągle się mnoży? A jeśli trudno było przestać myśleć o bezsensowności, przestać myśleć o metafizycznym absurdzie, przestać myśleć o zwięzłości i bezsensowności rzeczy?”Do czego Wood dodaje,” gdyby inteligentni ludzie myśleli o szczęściu, intelektualiści byliby najszczęśliwszymi ludźmi na ziemi.”Zaczyna się śmiać z faktu, oczywistego dla każdego, kto spędzał czas z naukowcami lub powieściopisarzami, że jest odwrotnie.
jak się okazuje, Sam Wood jest wyjątkiem od tej reguły. 52-latek, który mieszka w Bostonie ze swoją żoną, powieściopisarką Claire Messud i ich dwójką nastoletnich dzieci, opisuje siebie jako naturalnie „bujnego”, dyspozycję w dowód w kawiarni w Nowym Jorku. Wood jest w mieście, aby nauczać klasy mistrzowskiej na Uniwersytecie Columbia, co łączy się z byciem krytykiem książek w New Yorker i profesorem praktyki krytyki literackiej na Harvardzie. Jest to życie pełne satysfakcjonującego wysiłku intelektualnego i niemałego uznania publicznego, ale nawet jako chłopiec, mówi Wood-syn dwóch nauczycieli, którzy walczyli, w akcie tego, co nazwał „szaleństwem finansowym”, aby wysłać Wooda do Eton – wykazywał zasadniczą radość, której zdecydowanie brakowało innym w jego rodzinie; jego drugą powieścią i siódmą książką jest rozważenie, gdzie leżą korzenie tych wariantów.
Akcja filmu rozgrywa się częściowo w rodzinnym Durham Wooda i dotyczy wysiłków Alana, starzejącego się ojca, aby wychować jego dwie dorosłe córki, Vanessę, filozofkę na krawędzi, którą odwiedza w Saratoga Springs w północnej części stanu Nowy Jork, oraz jej energiczną i pozornie szczęśliwszą siostrę, Helen. Jest to interesujący i mało zbadany temat dla fikcji – co oznacza praca rodzicielska, gdy dzieci dorastają – a dwie kobiety są precyzyjnie rysowane, szczególnie w stosunku do siebie. „Przez tak długi czas”, pisze Wood, ” zamknięty obieg ich związku polegał na tym, że Helen robiła rzeczy, podczas gdy Vanessa myślała.”Alan tymczasem jest skrzywiony, zdumiony, tak samo okaleczony miłością do swoich córek, jak przed ich dorosłością, człowiekiem, który uznaje „wciągający fanatyzm” rodziny, ale jest bezsilny, aby złagodzić jej wpływ. Jest również źródłem ostrego humoru książki. Nigdy nie czytałem lepszego podsumowania ogólnego niepokoju Brytyjczyka na wolności w Nowym Jorku niż poczucie, że Alan przez cały czas w mieście „coś mi spadnie na głowę”.
powieść wyrosła częściowo ze stanu umysłu, w którym był Wood po śmierci matki w 2014 roku. Miała wielki wpływ; nie-nonsens, Szkocka, ogromnie zainwestowała w czwórkę swoich dzieci, przede wszystkim religijną, a trzy lata później Wood wciąż próbuje to wszystko rozgryźć. „Miała wiele mocnych stron”, mówi. „Odwaga, męstwo, zaborcza miłość, ambicja dla jej dzieci, z których jestem absolutnie beneficjentem. Ale nie była szczęśliwą osobą.”W rzeczywistości, kontynuuje,” myślę, że mogła być bliżej Kalwinistycznej idei, że to religijna odpowiedzialność być nieszczęśliwym.”
Wood, dla kontrastu, spędził przynajmniej wczesne lata swojego dzieciństwa „bardzo szczęśliwie między starszym i młodszym rodzeństwem”, chronione środkowe dziecko w bezpiecznym, kochającym domu. (Pierwsze lata w Eton okazały się trudne, kiedy był świadomy różnicy klas między sobą a rówieśnikami). Jeśli można powiedzieć, że ten temperament i tło mają wyraz stylistyczny, to jest w zwięzłości i precyzji Wooda, w tym sensie, że wszystko, co robi, jest podkreślane przez humor. Wielką siłą Upstate jest jego ogólne pstry i wigor, i widać to również w krytyce Wooda. (Kilka lat temu, w przepysznym obaleniu Gina, zauważył, że podczas gdy sama Donna Tartt starzeje się wraz z resztą populacji, jej powieści wydawały się coraz bardziej dziecinne.)
jest również, oczywiście, synem swojej matki i zastrzega sobie wiele podziwu dla sposobu, w jaki poszła do rzeczy, pracując dodatkową pracę w weekend, aby pokryć koszty opłat szkolnych, i walcząc z nim o jego wygasłą wiarę jako nastolatek – kobieta nie chce dać cala w żadnej dziedzinie swojego życia. W kwestii religii, mówi Wood, ” nie mogłem nie myśleć jako nastolatka, że stała się bardziej nieszczęśliwa ze swoją wiarą chrześcijańską. Ale wtedy też bym pomyślał, OK, więc jeśli usuniemy religijność, czy ona z dnia na dzień stanie się szczęśliwą poganką? Nie. Jesteśmy tacy, jakimi jesteśmy, Jesteśmy wrobieni przez naszych rodziców i szczególny zestaw niepokojów-społecznych, politycznych i innych, które mamy – tak, że zaczynamy czuć, że wszyscy nosimy w sobie bardzo ustalony spadek; jakby była butelka, która jest napełniona, albo do połowy napełniona, albo jedna czwarta napełniona przy naszych narodzinach i ten poziom nigdy się nie zmienia, co jest straszną rzeczą. To nie może być prawda, prawda? Bardzo nieszczęśliwi ludzie mogą być mniej nieszczęśliwi.”On to rozważa. „Wierzę w terapię i tak dalej.”
stałe dziedzictwo negowałoby również wszystkie wysiłki jako rodzica, coś, co Alan w powieści próbuje przeciwdziałać, przekonując swoją ponurą córkę, że jego własna radość wymaga ciężkiej pracy, aby utrzymać. „Kiedy Alan mówi, że myśli jak rodzic. Mówi, że to nie była praca, żeby cię wychować. Pewne rzeczy same się potoczyły, a pewne zdecydowanie nie, a fakt, że nie jesteś szalonym szaleńcem wymaga wysiłku. To jest wieczna rzecz: że dzieci nie zdają sobie sprawy, dopóki nie są dużo starsze, i zwykle nie dopóki nie są rodzicami, jak ciężko pracowali dla nich ich rodzice.”
i chociaż, mówi Wood, nic nigdy nie jest tak jasne dla powieściopisarza w czasie pisania, teraz widzi, że kiedy pisał tę scenę, to nie było z rodzicami, ale jego dzieci w umyśle, kneejerk rodzicielska chęć przedramienia ich, jednak niezdarnie, przed wszystkimi strasznymi rzeczami, które mogą się zdarzyć. „Instynktowne jest powiedzenie: tak, życie to trochę pracy. Wiesz? Nie może siedzieć i myśleć o kancie.”
kiedy Wood spotkał Messuda, obaj byli studentami na Uniwersytecie Cambridge i już rozpoczęli swoją karierę; pierwsza niezależna recenzja Wooda w The Guardian pojawiała się, gdy miał 21 lat, a zanim skończyła studia magisterskie, Messud pracował nad powieścią. Para przeniosła się do USA w 1995 roku, kiedy Wood otrzymał propozycję pracy w New Republic, a przez ostatnie 10 lat pracował w The New Yorker, pisząc wiele stylowych książek esejów, w tym The Irresible Self (2004) i How Fiction Works (2008).
ten ostatni tytuł został napisany, gdy jego syn i córka byli małymi dziećmi i jest podzielony na krótkie, ponumerowane akapity. „Pisałem wieczorem”, wyjaśnia, ” wiedząc, że będę miał tylko kilka godzin, pomocne było wiedzieć, że pracuję tylko nad akapitem.”Nie omawiając tego z wyprzedzeniem, on i Messud naturalnie układają swoje harmonogramy pisania wokół siebie, aby nie kończyli powieści w tym samym czasie – co nazywa „instynktownym taktem małżeńskim, który, jak sądzę, jest tylko nieco bardziej formalną wersją taktu, którego i tak potrzebujemy; Ty masz swój egoistyczny wieczór, a ja będę miał swój jutro wieczorem”. Tak nieuniknione są przerwy-dzieci, które muszą zostać odebrane lub pomóc w odrabianiu lekcji; o terminach dziennikarskich i dydaktycznych-że stało się to podstawowym prezentem między parą ” dać sobie nawzajem małą kartkę i będzie w niej napisane, że otrzymaliście trzy noce w wybranym przez siebie hotelu. Ponieważ to jest najcenniejsza rzecz, powiedzieć współmałżonkowi, że się tym zajmę; WYJDŹ z domu i nie wracaj przez trzy dni.”
pierwsza powieść Wooda, The Book Against God, została opublikowana w 2003 roku i doczekała się mieszanych recenzji. (The New York Times stwierdził, że podczas gdy „Wood pisze jak sen, a powieść jest często szalenie zabawna”, niemniej jednak” próbuje – i należy powiedzieć, że nie – osiągnąć rodzaj artystycznej i moralnej augustynowości, do której tak oczywiście dąży”, a Północ stanu otrzymała podobnie zasmarkane uwagi w Times i Sunday Times w ostatni weekend.) Te rzeczy są głęboko nieprzyjemne i, jak mówi Wood, zmiękczają go w kierunku własnych celów, ale jest to również jego nawyk, aby poruszać się energicznie. W Eton, po kilku latach wstydu i zażenowania – „bałem się pomysłu, że moi rodzice pojawią się na dzień otwarty szkoły w swoim starym Austin Maxi” – wzruszył ramionami. „A potem w ciągu ostatnich kilku lat stałam się własną osobą. Znalazłem swoją niszę od strony artystycznej i dziennikarskiej i byłem z niej dumny. pomyślałem: „niech wejdą na Maxi, bo nie mamy Porsche.””
krytyka literacka zmieniła się ogromnie od czasu powstania Wooda, zarówno komercyjnie, jak i, wraz z wszystkimi innymi rodzajami dziennikarstwa, pod względem przystosowania się do mediów cyfrowych. Jako redaktor literacki na biurku Guardian books, przypomina ówczesnego redaktora, zmarłego Petera Prestona, delikatnie zaznaczając mu, że byłoby miło, gdyby nie wszystkie recenzowane książki były wydawane przez Yale University Press i kosztowały 50 funtów. Teraz, mówi Wood, trudno nie pisać z myślą o mediach społecznościowych. „Czasami myślę, że trochę straciłem nerwy. Myślę, że się starzeje, a pewien zbiornik złości dosłownie się wyczerpuje. W porządku. Więc nie robisz już manifestów i nie zabijasz ludzi. Jesteś mądrzejszy i bardziej hojny, i próbujesz napisać sam, i miałeś doświadczenie bycia recenzowanym.”
wartości również się zmieniły; wspominam niedawny esej Sary Churchwell w tym artykule o rewizji kanonizacji niektórych męskich amerykańskich powieściopisarzy i Wood się zgadza. „Tak wielu z tych pisarzy, niezależnie od ich cnót, są prawie nieczytelne-mam własne szczególne problemy z Updike, powiedzmy, ale znalazłem go zasadniczo nieczytelny, ponieważ naprawdę myślałem, że nie lubi kobiet. Poza docenianiem ich ciał, myślałem, że nie ma śladu, że je lubi, a to jest trudne do radzenia sobie z tym.”
jest jeszcze coś, co zmieniło się w krytyce, mówi, A jest to świadomość, w ciągu ostatnich 10 lat, ” że od razu pisze się o tym i często bardzo osądowo; że istnieje stała krytyczna uwaga na osąd, który ktoś może wydawać o kimś takim jak Donna Tartt, wkradła się do moich kości. Jest w tym dobra i zła strona; dobra strona jest taka, że jeśli nie możesz zrujnować czyjegoś dnia, miesiąca, roku, to zrób to. Złą stroną jest to, w jakim stopniu jedna z nich może stać się lilią.”(W sprawie Donny Tartt mówi, że jest mniej niepokoju, ponieważ ” można argumentować, że jest dorosła, jest ogromnie nagradzana i nagradzana, i jestem pewien, że kłuje, że nie bardzo lubiłem powieść, ale jest w porządku.”)
jeśli Wood żałuje jako recenzent, to za recenzję napisał 30 lat temu, prosto z bramy. „Kiedy myślę o rzeczach, które zrobiłem źle, których się wstydzę, pierwszą recenzją fantastyki, jaką kiedykolwiek napisałem dla The Guardian, była recenzja pierwszej powieści; autorką była Kate Pullinger, a powieść nosiła tytuł When the Monster Dies, a pierwsza linijka mojej recenzji brzmiała „Lord, if it only would”. I zaczęło się stamtąd. Myślałem, że mam wieloryba czasu, ogłaszając się. Potem miesiąc lub dwa później ktoś powiedział mi, że recenzja pojawiła się w dniu jej publikacji i spędziła imprezę inauguracyjną we łzach. I nie wydaje mi się, żebym od tego czasu recenzował pierwszą powieść z jakąkolwiek wrogością.”
cytuje powieściopisarkę Mary McCarthy, która wciąż pisała jadowite recenzje książek i która, zapytana, dlaczego nadal jest tak okrutnie nieprzyzwoita, powiedziała:”jest tak wiele do nienawiści”. Wood wygląda na zdumionego. „I pomyślałem, jak straszne jest odejście z życia w tej nucie. Jeśli tak myślisz, to nigdy się nie skończy. Zawsze jest coś, czego można się pozbyć, więcej niż można wyczyścić.”Uśmiecha się. „Ale kto chce to zrobić?”
• ” Upstate is published by Jonathan Cape. Aby zamówić kopię za 12,74 zł (14,99 zł) przejdź do guardianbookshop.com lub zadzwoń 0330 333 6846. Free UK p&p over £10, online orders only. Phone orders min p&p of £1.99.
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafy}} {{highlightedText}}
- Udostępnij na Facebooku
- Udostępnij na Twitterze
- Udostępnij przez e-mail
- Udostępnij na LinkedIn
- Udostępnij na Pinterest
- Udostępnij na WhatsApp
- Udostępnij na Messenger