Gelazjusz I

Papież św. Gelazjusz I

imię i nazwisko

Gelazjusz

początek papiestwa

koniec papiestwa

listopad 19, 496

poprzednik

Feliks III

następca

Anastazjusz II

urodzony

??
Kabylia, Rzymska Afryka

zmarł

19 listopada 496
Rzym, Włochy

inni papieże o imieniu Gelazjusz

Papież Święty Gelazjusz i (panował 492 – 496 p. n. e.) był ważnym papieżem końca V wieku, który zdecydowanie potwierdził prymat Rzymu i promulgował doktrynę obu mocarstw, nalegając, aby cesarz kłaniał się woli papieża w sprawach duchowych. Trzeci papież Pochodzenia afrykańskiego, Gelazjusz ściśle współpracował ze swoim poprzednikiem, Feliksem III, zwłaszcza przy opracowywaniu dokumentów papieskich. Kontynuował politykę Feliksa polegającą na potwierdzaniu dekretów Soboru Chalcedońskiego i odmawianiu kompromisu z cesarzem i patriarchą Konstantynopola w sprawie kontrowersji Monofizyckich, utrwalając w ten sposób rozłam Wschód-Zachód znany jako Schizma Akacjańska. Działał również skutecznie na rzecz stłumienia obchodów pogańskiego święta Luperkalia, które zostało zastąpione chrześcijańskim świętem Candlemas.

jeden z bardziej płodnych pisarzy wśród wczesnych papieży, wiele listów Gelazjusza i kilka jego dekretów przetrwało, a także niektóre znaczące dokumenty przypisywane mu kiedyś, ale obecnie uważane za późniejsze. Jego święto obchodzone jest 21 listopada.

pochodzenie i rasa Gelazjusza budzą pewne kontrowersje. Liber Pontificalis, pochodzący z IX wieku, wymienia Gelasiusa jako natione Afer (Afrykański). Niektórzy twierdzą, że Gelazjusz był zatem czarnym Afrykaninem z pochodzenia. Stwierdzenie gelazjusza w jednym z jego listów, że jest Romanus natus (urodzony w Rzymie), z pewnością nie jest sprzeczne z tym poglądem. Wydaje się, że był człowiekiem afrykańskiego pochodzenia, który urodził się w Rzymie. Kwestia jego rasy jest jednak otwarta, gdyż w tamtym czasie większość mieszkańców śródziemnomorskich wybrzeży tego kontynentu nie była czarna. Nie przetrwała Żadna niemal współczesna wizualna reprezentacja Gelazjusza, ani opis koloru jego skóry, aby rozwiązać ten problem.

niewiele wiadomo o wczesnych latach Gelazjusza. W życiu prywatnym Gelazjusz znany był z ducha modlitwy, pokuty i nauki. Był bardzo rozkoszny w towarzystwie mnichów i przejawiał troskę o biednych, podobno umierając z pustymi rękami w wyniku swojej hojnej miłości. Prawdopodobnie był sekretarzem i bliskim współpracownikiem swojego poprzednika, Papieża Feliksa III (czasami nazywanego Feliksem II, ponieważ drugi Feliks II jest uważany za antypapieża). Gelazjusz był szczególnie aktywny w sporządzaniu dokumentów kościelnych dla Feliksa podczas schizmy Akacjańskiej.

Gelazjusz i Schizma Akacjowa

wybór Gelazjusza, 1 marca 492, był więc gestem ciągłości: Gelazjusz odziedziczył zmagania Feliksa z cesarzem Wschodniorzymskim Anastazjuszem I i patriarchą Konstantynopola. Na początku swojego papiestwa Gelazjusz stanowczo opowiadał się zarówno za prawami papiestwa, jak i za sprawą ortodoksji, kiedy nalegał, aby imię zmarłego Patriarchy Akacjusza z Konstantynopola, który tolerował Monofizytyzm, a tym samym odrzucił Ekumeniczny Sobór Chalcedoński, zostało usunięte z oficjalnych miejsc kultu kościelnego. Jednak w ten sposób odrzucił ekumeniczne gesty obecnego, inaczej ortodoksyjnego, Patriarchy Eufemiusza i pogłębił narastający podział między Kościołami wschodnimi i zachodnimi.

tak zwana schizma Akacjańska między Rzymem a Konstantynopolem była konieczna, z zachodniego punktu widzenia, ponieważ Akacjusz odmówił wyegzekwowania ortodoksyjnych stanowisk, których Herezja Monofizycka nie mogła być tolerowana. Jednak ze wschodniego punktu widzenia tolerowanie Monofizytyzmu-nauki, że boskość Chrystusa przyćmiła jego człowieczeństwo-było mniejszym złem. Zdaniem Akacjusza, Monofizyci byli sprzymierzeńcami w pokonaniu zagrożenia ze strony Nestorianizmu, który podkreślał, że boska i ludzka natura Chrystusa jest tak odrębna, że nie podziela on świadomie wszystkich boskich atrybutów Ojca. Papież Feliks potępił i” zdetronizował ” Akacjusza, a Gelazjusz nalegał, aby to osadzenie przez rzymskiego biskupa zostało uznane przez Konstantynopol. Traktat gelazjusza De duabus in Christo naturis („o podwójnej naturze Chrystusa”) nakreślił Zachodni pogląd.

nieugięta pozycja Gelazjusza w odmowie kompromisu w celu zakończenia schizmy Akacjańskiej zapewniała absolutnie prawa rzymskiego biskupa, co było ważnym krokiem w potwierdzeniu autorytetu papiestwa nad cesarzem. Odrzucił twierdzenie Cesarza, że Konstantynopol jest „nowym Rzymem” w jakimkolwiek sensie innym niż polityczny, odmawiając nawet przyznania miastu drugiego miejsca w honorze kościelnym przed czcigodnymi metropolitami Aleksandrii i Antiochii.

Gelazjusz poszedł więc dalej niż jego poprzednicy, twierdząc prymat Rzymu nad całym Kościołem, Wschodem i Zachodem, i przedstawił tę doktrynę w kategoriach, które wyznaczyły wzór dla kolejnych papieży twierdzących o Papieskiej supremacji.

w 494 roku wpływowy list Gelazjusza do cesarza Anastazjusza, Duo sunt, ustanowił podstawową zasadę, która leżałaby u podstaw całej zachodnioeuropejskiej myśli politycznej przez prawie tysiąc lat. Gelazjusz wyraził rozróżnienie między „dwiema mocami”, które nazwał” świętą władzą kapłanów „i” władzą królewską.”Te dwie potęgi, jak powiedział, miały być uznane za niezależne we własnych sferach działania. Co więcej, w sprawach religijnych cesarz musi kłaniać się woli papieża:

„

istnieją dwie potęgi, August Imperator, przez które ten świat jest głównie rządzony, a mianowicie, święta władza kapłanów i władza królewska. Z tych kapłanów jest tym ważniejsza, ponieważ muszą zdać rachunek nawet królom ludzkim w Boskim Sądzie. Jesteś również świadomy, drogi synu, że chociaż z honorem możesz rządzić ludzkością, to jednak w sprawach boskich pokornie pochylasz głowę przed przywódcami duchowieństwa i oczekujesz od nich środków zbawienia… A jeśli jest rzeczą stosowną, aby serca wiernych poddały się wszystkim kapłanom w ogóle, którzy właściwie zarządzają sprawami boskimi, to o ileż bardziej posłuszeństwo należy się biskupowi tego, który Najwyższy postanowił być ponad wszystkimi innymi, a który w konsekwencji jest sumiennie honorowany przez poświęcenie całego Kościoła.

„

Doktryna Gelazjusza-znana jako” dwie siły ” (lub dwa miecze)—różniła się od doktryny wschodu na kilka sposobów. Po pierwsze, stwierdzając, że Kościół i państwo powinny działać w harmonii, podkreślał rozróżnienie między nimi, podczas gdy pogląd Wschodni podkreślał współpracę. Po drugie, jasno wyjaśniał, że w sprawach duchowych cesarz musi być posłuszny biskupowi, a biskup Rzymu miał być posłuszny innym, w tym biskupowi Konstantynopola. W tej sprawie Wschód uznał, że biskup Rzymski był pierwszy tylko na cześć i nie miał większej władzy niż inne wielkie patriarchaty.

pontyfikat Gelazjusza nie doprowadził do całkowitego podporządkowania się wschodowi, na jaki liczył. Zamiast tego cesarz Anastazjusz (491-518) bardziej skłaniał się ku Monofizytyzmowi i prześladował biskupów, którzy nie chcieli odrzucić Soboru Chalcedońskiego. Pojednanie między Rzymem a Konstantynopolem zostało ostatecznie doprowadzone za panowania Papieża Hormisdasa (514-23).

inne osiągnięcia

bliżej domu Gelazjuszowi udało się, po długiej walce, stłumić starożytne rzymskie święto Luperkalii. List gelazjusza do senatora andromachusa obejmuje główne wątki kontrowersji i zawiera pewne szczegóły dotyczące tego święta łączącego płodność i oczyszczenie, które w przeciwnym razie mogły zostać utracone. Święto to—zwane również dies februatus (od czasownika „oczyścić”), od którego pochodzi nazwa miesiąca lutego-zostało zastąpione świętem chrześcijańskim obchodzącym oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny: Candlemas, obchodzonym 40 dni po Bożym Narodzeniu, 2 lutego.

Gelazjusz zdemaskował również zamaskowanych manichejczyków, dualistycznych mistyków uważanych za heretyków, którzy niekiedy przechodzili za chrześcijan i byli licznie obecni w Rzymie. Gelazjusz zarządził, że Eucharystia powinna być przyjmowana „pod oboma rodzajami”, z winem i chlebem. Ponieważ Manichejczycy uważali wino za nieczyste i zasadniczo grzeszne, odmówili kielicha i w ten sposób zostali zdemaskowani. Później, po stłumieniu manichejczyków, przywrócono starą metodę przyjmowania komunii pod jednym rodzajem-samym chlebem.

Gelazjusz odegrał również ważną rolę w ustanawianiu różnych tradycji dotyczących kalendarza kościelnego, finansów i obowiązków charytatywnych biskupów.

po krótkim, ale dynamicznym panowaniu, jego śmierć nastąpiła 19 listopada 496 roku. Jego święto odpowiada dacie pochówku 21 listopada.

dziedzictwo

Gelazjusz pozostawił ważne dziedzictwo w swojej doktrynie o dwóch mocarstwach, które stały się dominującą postawą w stosunkach Kościół-państwo przez ponad tysiąc lat po jego śmierci. Doktryna ta może być również postrzegana jako fundament dla nowoczesnej idei rozdziału Kościoła od państwa, chociaż sam Gelazjusz bez wątpienia sprzeciwiłby się takiej koncepcji. Gelazjusz zrobił również wiele, aby potwierdzić prymat urzędu papieża w stosunku do innych biskupów, a także w stosunku do cesarza, kładąc ważne fundamenty dla dojrzałej katolickiej tradycji kościelnej supremacji papieża jako przedstawiciela Świętego Piotra. Ta afirmacja władzy papieskiej nastąpiła jednak kosztem jedności kościołów Wschodniego i zachodniego, przedłużając schizmę Akacjańską i zapowiadając wielką schizmę z 1054 roku, która trwa do dziś.

Gelazjusz był najbardziej płodnym pisarzem wśród wczesnych papieży. Zachowała się wielka masa korespondencji Gelazjusza: w tym około 40 kompletnych listów i fragmenty 49 innych, najczęściej przekazujących biskupom wschodnim prymat stolicy Rzymu. Sześć traktatów papieskich nosi imię Gelazjusza.

niektóre dzieła przypisywane Gelazjuszowi nie są jednak jego dziełem. Najbardziej znanym z dzieł pseudo-Gelazjańskich jest list de libris recipiendis et non recipiendis („książki do przyjęcia i nie do przyjęcia”), tzw. Decretum Gelasianum. Długo akceptowane jako autentyczne, wewnętrzne dowody sugerują współczesnym uczonym, że dzieło pochodzi z późniejszej daty.

• Balogun, Festus A. Trzej afrykańscy Papieże: krótka analityczna Historia Ich życia i pontyfikatów. Nigeria: s.n, 2004. OCLC 124104505
• Dvornik, Franciszek. Pope Gelasius and Emperor Anastasius I. München: C. H. Beck ’ sche, 1951. OCLC 62697910
• Holleman, A. W. J. Papież Gelazjusz I I Lupercalia. Amsterdam: Adolf M. Hakkert, 1974. ISBN 9789025606909

wszystkie linki pobrane 24 maja 2017.

• Encyklopedia Katolicka: Papież św. Gelazjusz I – www.newadvent.org.
• Duo sunt-wstęp i tekst w języku angielskim. web.archive.org.

Papieże rzymskokatoliccy
poprzedzony: Feliks III	Biskup Rzymu 492-19 listopada 496	: Anastazy II

Papieże rzymscy kościoła katolickiego Kofeina I Więcej Sołtys I Сириций Anastazy I Grażyna I Zosimos Bonifacy I Celestyn I Sykstus III Lew I Hilary Łatwiejsze Lakiery III Геласий I Anastazy II Bart Хормисдас Jan I Szczęśliwy IV Bonifacy II Jan II Агапет I Сильверий Вигилий Pelagius I Jan III Benedykt I Pelagius II Grzegorz I Сабиниан Bonifacy III Bonifacy IV Адеодат I Bonifacy V Paweł I Steiner Jan IV Teodor I Martin I Eugeniusz I Виталиан Адеодат II Донус Агато Lew II Benedykt II Jan V Konon Sergiusz I Jan VI Jan VII Сисинний Aniela Grzegorz II Grzegorz III Zach Stefan II Paweł I Stefan III Adrian I Lew III Stefan IV Пасхалий I Eugeniusz II Kamil Grzegorz IV Sergiusz II Lew IV Benedykt III Mikołaj I Adrian II Jan VIII Marin I Adrian III Stefan V Piękny Bonifacy VI Stefan VI Roman Teodor II Jan IX Benedykt IV Lew V Sergiusz III Anastazy III Lando Jan X Lew VI Stefan VII Jan XI Lew VII Stefan VIII Marin II Агапет II Jan XII Lew VIII Benedykt V Jan XIII Benedykt VI Benedykt VII Jan XIV Jan XV Grzegorz V Sylvester II Jan XVII Jan XVIII Sergiusz IV Benedykt VIII Jan XIX Benedykt IX Sylvester III Benedykt IX Grzegorz VI Klemens II Benedykt IX Sołtys II Lew IX Zwycięzca II Stefan IX Mikołaj II Aleksander II Grzegorz VII Wiktor III RADA miasta Пасхалий II Геласий II Калликст II Przegląd > II Grażyna II Celestyn II Georg II Eugeniusz III Anastazy IV Adrian IV Aleksander III Lucjusz III Urban III Grzegorz VIII Klemens III Celestyn III Grażyna III Grzegorz IX Celestyn IV Grażyna IV Aleksander IV Urban IV Klemens IV Grzegorz X Grażyna V Adrian V Jan XXI Mikołaj III Martin IV Przegląd > IV Mikołaj IV Celestyn V Bonifacy VIII Benedykt XI Klemens V Jan XXII Benedykt XII Klemens VI Grażyna VI Urban V Grzegorz XI Urban VI Bonifacy IX Grażyna VII Grzegorz XII Martin V Eugeniusz IV Mikołaj V Калликст III papież Pius II Paweł II Sykstus IV Grażyna VIII Aleksander VI Pius III Juliusz II Lew X Adrian VI Klemens VII Paweł III Juliusz III Marcello II Paweł IV papież Pius IV Pius V Grzegorz XIII Sykstus V Urban VII Grzegorz XIV Grażyna IX Klemens VIII Lew XI Paweł V Grzegorz XV Urban VIII Grażyna X Aleksander VII Klemens IX Klemens X Grażyna XI Aleksander VIII Grażyna XII Klemens XI Grażyna XIII Benedykt XIII Klemens XII Klemens XIV Klemens XIV Pius VI Papież Pius VII Leon XII Pius VIII Grzegorz XVI Pius IX Leon XIII papież Pius X Benedykt XV Pius XI papież Pius XII Jan XXIII Paweł VI Jan Paweł I Jan Paweł II Benedykt XVI obecnie: Franciszek